Phương pháp cho trẻ Mẫu giáo làm quen tiếng anh

Bên cạnh cha mẹ, giáo viên chính là những người chăm sóc quan trọng và có ảnh hưởng quyết định đến không khí học tập, việc kiến tạo môi trường sống của trẻ. Giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc cho trẻ làm quen tiếng Anh, ngôn ngữ mà họ sử dụng chính là hình mẫu quan trọng nhất để trẻ học theo. Yếu tố quan trọng trong việc cho trẻ làm quen tiếng Anh là khả năng ngoại ngữ của giáo viên cần đạt chuẩn về mặt phát âm, ngữ âm, ngữ điệu. Bên cạnh đó, việc hiểu về đặc điểm phát triển tâm – sinh lý của trẻ, khả năng liên kết các trẻ, tạo ra không khí học tập tin tưởng và không gây sợ hãi cho trẻ, khuyến khích những ý tưởng cũng như sự tự tin, mạnh dạn cho trẻ của giáo viên đóng một vai trò đặc biệt quan trọng trong việc cho trẻ làm quen tiếng Anh.

2.4. Yếu tố điều kiện cơ sở vật chất

Do học ngoại ngữ là học ngôn ngữ của một quốc gia khác, vì vậy cần phải có các phương tiện chuyển tải hình ảnh, ngôn ngữ về đất nước, con người nói thứ tiếng đó. Điều kiện cơ sở vật chất cơ bản cần có là tranh ảnh, băng, đĩa, phần mềm, máy chiếu, internet, …

Do đối tượng làm quen ngoại ngữ là trẻ em nên cần có các vật dụng, đồ dùng, đồ chơi, giáo cụ trực quan các loại để tạo tình huống và môi trường cho trẻ giao tiếp bằng ngoại ngữ. Điều kiện lý tưởng là có phòng chuyên biệt cho trẻ làm quen ngoại ngữ kết hợp với góc làm quen ngoại ngữ trong lớp học của trẻ.

2.5. Yếu tố môi trường cho trẻ làm quen với ngoại ngữ

Trẻ em tư duy cụ thể với đặc điểm dễ nhớ mau quên, do vậy cần tạo môi trường ngoại ngữ tự nhiên, tích cực xung quanh trẻ để trẻ được thường xuyên làm quen, luyện tập sử dụng/ giao tiếp bằng ngoại ngữ.

3. Phương pháp cho trẻ mẫu giáo làm quen tiếng Anh

Có rất nhiều nghiên cứu về phương pháp giảng dạy ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói riêng. Cả lý thuyết và thực tế đều chỉ ra rằng đối với trẻ mẫu giáo, ta không thể áp dụng các phương pháp giảng dạy ngoại ngữ như cho người lớn hay cho học sinh tiểu học mà phương pháp cho trẻ làm quen tiếng Anh cần có sự phù hợp với độ tuổi, đặc điểm phát triển tâm sinh lý và ngôn ngữ của trẻ. Các cách thức triển khai làm quen tiếng Anh cho trẻ cần tuân theo các phương pháp sư phạm mầm non mà cụ thể là phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Bên cạnh đó, phát âm chuẩn tiếng Anh và sử dụng tiếng Anh linh hoạt, phù hợp trong điều kiện tình huống cụ thể là trực quan sinh động nhất cho trẻ làm quen tiếng Anh. Những phương pháp cho trẻ làm quen tiếng Anh phổ biến và phù hợp gồm:

Chúng ta giao tiếp với thế giới bên ngoài thông qua 5 giác quan: thị giác, thính giác, xúc giác, khứu giác, và vị giác. Hơn nữa, tư duy của trẻ là kiểu tư duy trực quan, do vậy cách học với các hình ảnh trực quan sinh động sẽ giúp trẻ hứng thú và tiếp nhận tiếng Anh một cách dễ dàng, nhẹ nhàng, tự nhiên và nhanh chóng hơn. Khi tổ chức các hoạt động, giáo viên có thể sử dụng đồ dùng giáo cụ trực quan từ đơn giản (vật thật, đồ dùng, đồ chơi, tranh ảnh…) đến ngôn ngữ cơ thể (khẩu hình miệng khi phát âm, các cử chỉ, động tác cơ thể) và sự hỗ trợ của công nghệ thông tin (máy tính, màn chiếu, phần mềm phát âm có hình ảnh sinh động..) để miêu tả nghĩa của từ và dạy phát âm chuẩn ngữ âm. Âm thanh và hình ảnh tác động tốt đến trí nhớ. Sự tham gia của công nghệ cũng làm đa dạng hóa hình thức học tập, giảm nhàm chán, gây hứng thú cho trẻ, tạo môi trường sinh động khi không có người bản ngữ hay tình huống thật xảy ra.

3.2. Phương pháp truyền khẩu

Việc sử dụng phương pháp cho trẻ đắm mình trong môi trường nói tiếng Anh tự nhiên, hạn chế tối đa việc dịch nghĩa của từ mà để trẻ tự hiểu bằng khái niệm là rất hiệu quả đối với trẻ nhỏ. Cung cấp vốn từ và các mẫu câu cho trẻ thông qua việc rèn thói quen hiểu tiếng Anh bằng khái niệm sẽ giúp ích cho tư duy ngoại ngữ của trẻ. Thay vì cách học truyền thống dịch nghĩa của mọi từ mới tiếng Anh sang tiếng Việt “ngôn ngữ – ngôn ngữ”, giáo viên nên dùng cách thức “đồ vật, hình ảnh – ngôn ngữ”. Thông qua rất nhiều lần lặp lại, trẻ học tiếng Anh một cách tự nhiên do được đắm mình trong môi trường ngôn ngữ đó. Ví dụ, giáo viên có thể cầm quả chuối hoặc chỉ vào bức tranh vẽ quả chuối và nói “banana” thay vì dạy trẻ “banana có nghĩa là quả chuối”.

Trẻ mầm non chưa biết đọc và viết tiếng mẹ đẻ, cho nên bất cứ loại hình đọc – viết nào cũng là một gánh nặng cho trẻ và chắc chắn là không mang lại hiệu quả ngôn ngữ. Hãy cho trẻ hoạt động hoàn toàn bằng truyền khẩu.

3.3. Phương pháp tri giác tổng thể, đặt người học vào môi trường sử dụng ngôn ngữ mới một cách tự nhiên

Để việc làm quen tiếng Anh đạt kết quả cao, trẻ cần có nhiều cơ hội được tiếp xúc, luyện tập giao tiếp bằng tiếng Anh theo nguyên tắc tri giác đối tượng tổng thể đặt trong mối quan hệ cụ thể gắn với hoàn cảnh thực tiễn có ý nghĩa, cụ thể:

– Thường xuyên liên hệ các từ, mẫu câu với nhau và đặt chúng vào những ngữ cảnh rõ ràng, có liên quan chặt chẽ với nhau. Không dạy từ vựng và cấu trúc một cách tách bạch, rời rạc, đơn lẻ; không ngắt đoạn mối quan hệ từ – câu – hoàn cảnh giao tiếp.

– Giáo viên cần tạo dựng môi trường ngôn ngữ tích cực, kích thích và đa dạng việc sử dụng ngôn ngữ tiếng Anh cho trẻ thông qua sử dụng đồng thời cả hai hình thức cho trẻ tiếp thu ngoại ngữ một cách chính quy (trong các hoạt động ở lớp học) và không chính quy (qua các tình huống tự nhiên trong sinh hoạt hàng ngày của trẻ).

– Giáo viên cần khuyến khích động viên trẻ giao tiếp bằng tiếng Anh cho dù có thể trẻ còn mắc nhiều lỗi, cần tạo cơ hội tối đa cho trẻ được luyện tập tiếng Anh thông qua việc đưa trẻ vào tình huống cụ thể có ý nghĩa để nói tiếng Anh và luyện các mẫu câu hàng ngày trong giao tiếp, giúp tiếng Anh được tiếp nhận một cách tự nhiên vào trẻ. Chỉ sử dụng tiếng Việt trong các tình huống không thể diễn đạt được bằng trực quan nhằm tạo điều kiện cho trẻ thực hành giao tiếp bằng tiếng Anh. Ví dụ như khi trẻ đang tô màu và vô tình một vài vệt màu dính lên tay, giáo viên có thể lấy một chiếc khăn đưa cho trẻ “Please take this towel” (con hãy cầm cái khăn này), chỉ vào vết màu vương trên tay trẻ “Clean the paint off your arm” (hãy lau sạch vệt màu dính trên tay của con).

3.4. Phương pháp dùng trò chơi

Quá trình cho trẻ làm quen tiếng Anh, giáo viên cần cho trẻ cảm nhận tiếng Anh thay vì tiếp xúc với những thứ phức tạp ngay từ bước đầu. Chính vì vậy, cách tiếp cận từ tâm lý đến ngôn ngữ thông qua việc tổ chức các hoạt động giáo dục vui nhộn trên lớp làm gia tăng cảm giác muốn học ở trẻ.

Đa phần trẻ mầm non thường là đối tượng học ngoại ngữ theo kiểu vận động và cảm giác tiếp xúc. Trẻ thường thích di chuyển và sẵn sàng sờ vào mọi thứ khi học. Vì vậy, các hoạt động cho trẻ làm quen tiếng Anh phải quan tâm đến việc cho trẻ được hoạt động và tương tác lẫn nhau.

Vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ lứa tuổi mẫu giáo. Do vậy, phương pháp hiệu quả nhất khi cho trẻ làm quen tiếng Anh là đưa trẻ vào một môi trường vừa học vừa chơi bằng tiếng Anh thông qua những bài giảng kết hợp với những hoạt động, trò chơi thú vị. Đây là cách học nhẹ nhàng nhưng rất phù hợp và hiệu quả với trẻ. Thông qua việc tham gia các trò chơi, trẻ tập trung nghe và làm theo hướng dẫn một cách tự nguyện, thích thú. Chính yếu tố tự nguyện và thích thú sẽ thúc đẩy trẻ nỗ lực, tích cực hơn trong các hoạt động do giáo viên tổ chức, do đó trẻ hình thành ở trẻ khả năng phản xạ, ghi nhớ tiếng Anh một cách hứng thú, tự nhiên, dễ dàng và bền vững.

3.5. Phương pháp sử dụng các bài hát, bài thơ, câu chuyện

Cần tạo cho trẻ cảm giác làm quen tiếng Anh như một cuộc dạo chơi trong khu vườn mới lạ của âm thanh, là một việc vui vẻ thú vị. Đối với trẻ nhỏ, thơ ca, chuyện kể luôn mang đến những cảm xúc tích cực. Qua những bài hát, bài thơ với lời đơn giản có yếu tố lặp lại kèm theo các động tác giúp trẻ dễ dàng hát theo và vận động trong giờ học, những câu chuyện ngắn với lời thoại dí dóm, ngộ nghĩnh được nhắc đi nhắc lại nhiều lần, hay những giờ thủ công vẽ tranh, ghép hình và thực hành giao tiếp khi được hỏi về hoạt động mình đang thực hiện… việc làm quen tiếng Anh và phát triển kĩ năng cho trẻ trở nên nhẹ nhàng, lôi cuốn, thú vị, thoải mái và tạo được nhiều bất ngờ, đồng thời luôn tạo được sự háo hức cho trẻ để chờ đợi được đến lớp, được vui chơi và làm quen với tiếng Anh. Thông qua việc đọc thơ, đọc – kể chuyện, đóng vai diễn kịch giúp trẻ nhập tâm với ngôn ngữ tiếng Anh, cảm nhận được âm của từ vựng tiếng Anh, ngữ điệu của câu, dễ dàng làm quen với những từ vựng mới, phát triển ngôn ngữ mạch lạc, tư duy logic cho trẻ. Điều này sẽ giúp cho trẻ cảm thấy thoải mái khi tham gia vào các lớp học ngôn ngữ, tiếng Anh sẽ đến với trẻ một cách tự nhiên giống như khi trẻ học ngôn ngữ tiếng mẹ đẻ.